8 xét nghiệm trước khi mang thai quan trọng các gia đình nên thực hiện

Chuẩn bị mang thai không chỉ dừng lại ở việc bổ sung dinh dưỡng, thuốc bổ trước khi mang thai hay điều chỉnh lối sống, mà còn cần đến những kiểm tra y khoa quan trọng. Trong đó, xét nghiệm trước khi mang thai là bước giúp bạn nắm rõ tình trạng sức khoẻ hiện tại, phát hiện sớm yếu tố có nguy cơ di truyền từ ba mẹ và chuẩn bị cho một thai kỳ an toàn hơn.

1. Mục đích của việc xét nghiệm trước khi mang thai

Việc tầm soát trước thai kỳ giúp bạn hiểu rõ cơ thể và sức khỏe của mình. Các xét nghiệm này có thể phát hiện bệnh tâm lý tiềm ẩn như: thiếu máu, viêm gan, viêm nhiễm phụ khoa hoặc rối loạn nội tiết làm ảnh hưởng đến việc thụ thai. 

Bên cạnh đó, các xét nghiệm gen di truyền trước khi mang thai và xét nghiệm nhiễm sắc thể trước khi mang thai giúp nhận diện các bất thường di truyền, giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh, đảm bảo bé chào đời khỏe mạnh. Đây cũng là bước quan trọng cho các cặp đôi từng có tiền sử sảy thai hoặc thai lưu.

2. Những đối tượng nên khám sàng lọc trước khi mang thai

Dưới đây là những đối tượng được khuyến khích nên khám sàng lọc trước khi mang thai:

• Phụ nữ đang dự định mang thai trong 3–6 tháng tới
• Đối tượng trên 30–35 tuổi
• Cặp đôi từng sảy thai, thai lưu hoặc hiếm muộn
• Gia đình ba mẹ có tiền sử bệnh di truyền
• Đối tượng có chu kỳ kinh không đều, đau bụng kinh nhiều hoặc từng mắc bệnh phụ khoa

3. 8 xét nghiệm và khám sàng lọc quan trọng

Khi bạn có dự định mang thai, bác sĩ sẽ khuyến nghị một số xét nghiệm sàng lọc trước khi mang thai để đánh giá sức khỏe tổng quát, kiểm tra khả năng sinh sản và kiểm soát các nguy cơ di truyền hoặc bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thai kỳ. Những hạng mục dưới đây là các xét nghiệm quan trọng mà bạn nên thực hiện để chuẩn bị tốt nhất cho quá trình thụ thai.

3.1. Xét nghiệm máu tổng quát

Xét nghiệm máu tổng quát giúp đánh giá toàn diện sức khỏe. Phát hiện sớm các bệnh lý như thiếu máu, nhiễm trùng, tiểu đường, viêm gan, HIV, giang mai, Rubella. Xác định nhóm máu và yếu tố Rh, đồng thời bổ sung sắt và sàng lọc nguy cơ dị tật thai nhi. Từ đó giúp mẹ và thai nhi có một thai kỳ khỏe mạnh, ngăn ngừa những biến chứng về sau.

3.2. Khám phụ khoa & xét nghiệm nội tiết (dành cho nữ)

Khám phụ khoa và xét nghiệm nội tiết giúp đánh giá sức khỏe sinh sản trước khi mang thai, bao gồm. Tầm soát viêm nhiễm, bệnh phụ khoa, xét nghiệm máu, nước tiểu, chức năng gan thận, cùng các hormone sinh sản như FSH, LH, Estradiol, Progesterone, Prolactin và AMH. Nhóm xét nghiệm này giúp đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng, chu kỳ rụng trứng và phát hiện sớm các rối loạn có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

3.3. Xét nghiệm nước tiểu

Xét nghiệm nước tiểu trước khi mang thai rất quan trọng, bắt buộc. Giúp sàng lọc như vấn đề bệnh lý như: 

Phát hiện nhiễm trùng đường tiết niệu (Urinary Tract Infection):

Sự xuất hiện của bạch cầu (Leukocytes) và nitrit (Nitrite) trong nước tiểu là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng, tình trạng khá thường gặp ở phụ nữ mang thai.

Sàng lọc tiểu đường thai kỳ:

Các chỉ số đường niệu (Glucose) và ketone niệu (Ketone bodies) giúp đánh giá rối loạn chuyển hóa đường, từ đó phát hiện sớm nguy cơ đái tháo đường thai kỳ.

Tầm soát tiền sản giật:

Protein niệu (Protein) trong nước tiểu có thể là dấu hiệu sớm của tiền sản giật hoặc một số bệnh lý liên quan đến thận.

Đánh giá chức năng thận và tình trạng cơ thể:

Tỷ trọng nước tiểu (Specific Gravity) phản ánh mức độ cô đặc của nước tiểu, giúp nhận biết tình trạng mất nước và hỗ trợ đánh giá chức năng thận.

Theo dõi sức khỏe tổng thể:

Thông qua các chỉ số trên, xét nghiệm nước tiểu còn giúp phát hiện sớm các vấn đề khác như rối loạn gan mật, rối loạn điện giải hoặc mất nước, từ đó có hướng chăm sóc sức khỏe phù hợp cho mẹ bầu.

3.4. Xét nghiệm nhiễm sắc thể trước khi mang thai

Xét nghiệm nhiễm sắc thể giúp phát hiện các bất thường di truyền tiềm ẩn của vợ hoặc chồng, làm rõ nguy cơ con sinh ra mắc bệnh di truyền và hỗ trợ lựa chọn phương pháp sinh sản an toàn như IVF kết hợp PGT. Xét nghiệm này đặc biệt quan trọng với người có tiền sử sảy thai liên tiếp, hiếm muộn hoặc gia đình có bệnh di truyền. Các phương pháp phổ biến gồm Karyotype và xét nghiệm gen chuyên sâu.

3.5. Xét nghiệm gen di truyền

Xét nghiệm gen di truyền trước khi mang thai giúp sàng lọc các bệnh gen lặn như Thalassemia, xơ nang, SMA… qua đó đánh giá nguy cơ thai nhi mắc dị tật bẩm sinh. Đây là xét nghiệm quan trọng với cặp đôi hiếm muộn, người lớn tuổi hoặc có tiền sử di truyền, hỗ trợ đưa ra kế hoạch sinh con an toàn và phù hợp.

3.6. Xét nghiệm sàng lọc miễn dịch trước khi mang thai

Sàng lọc miễn dịch và di truyền giúp phát hiện các bệnh có thể gây dị tật thai nhi như Down, Edwards, Patau, đồng thời tầm soát bệnh truyền nhiễm như Rubella, HIV, giang mai, viêm gan B/C. Tùy kết quả, bác sĩ sẽ tư vấn hướng xử lý như tiêm phòng, điều trị hoặc thực hiện IVF kết hợp PGT-M khi cần thiết.

3.7. Xét nghiệm dành cho nam giới

Nam giới nên thực hiện tinh dịch đồ để đánh giá số lượng, chất lượng, khả năng di động của tinh trùng, kết hợp xét nghiệm hormone như Testosterone, FSH, LH để phát hiện các rối loạn nội tiết. Khi cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm bìu tinh hoàn để kiểm tra bất thường cấu trúc ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

3.8. Tiêm phòng trước khi mang thai

Tiêm phòng giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, cúm, viêm gan B và ho gà, bạch hầu, uốn ván, giảm nguy cơ dị tật thai nhi và biến chứng trong thai kỳ. Các vaccine như MMR và thủy đậu cần được tiêm trước khi mang thai 1–3 tháng để đảm bảo an toàn.

>> Xem thêm: Các mũi tiêm trước khi mang thai

4. Cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm tiền mang thai

Trước khi thực hiện các xét nghiệm tiền mang thai, bạn nên chuẩn bị kỹ để đảm bảo kết quả chính xác nhất:

Chuẩn bị thông tin & giấy tờ

• Hồ sơ y tế: Mang theo sổ khám, giấy tiêm chủng gần nhất và lịch sử thai kỳ (nếu có).
• Tiền sử bệnh: Ghi nhớ bệnh cá nhân (phẫu thuật, dị ứng), bệnh di truyền trong gia đình, chu kỳ kinh nguyệt.
• Câu hỏi cho bác sĩ: Chuẩn bị trước những vấn đề muốn được tư vấn.

Chuẩn bị 1–3 ngày trước khi xét nghiệm

• Ngừng thuốc/vitamin: Tạm dừng vitamin, khoáng chất và thực phẩm chức năng khoảng 24 giờ (trừ khi bác sĩ yêu cầu tiếp tục).
• Tránh rượu bia, thuốc lá: Ngừng hoàn toàn để không ảnh hưởng kết quả.
• Hạn chế caffeine: Giảm cà phê, trà, nước ngọt có ga.
• Dinh dưỡng & vận động: Ăn uống điều độ, tập luyện nhẹ nhàng, giữ tinh thần thoải mái.
• Răng miệng: Khám nha khoa nếu có vấn đề đang tồn tại.

Chuẩn bị trong ngày xét nghiệm

• Nhịn ăn: Một số xét nghiệm máu hoặc siêu âm bụng yêu cầu nhịn ăn 4–8 giờ, chỉ uống nước lọc.
• Nhịn tiểu: Cần nhịn tiểu khoảng 1 giờ trước siêu âm bụng dưới.
• Vệ sinh cá nhân: Rửa sạch vùng sinh dục ngoài trước khi lấy mẫu nước tiểu, tránh chạm tay vào phần trong của lọ đựng mẫu.
• Trang phục: Mặc quần áo thoải mái, dễ cởi để thuận tiện cho việc khám và lấy mẫu.

Xét nghiệm trước khi mang thai là bước quan trọng giúp bạn chủ động chuẩn bị sức khỏe, giảm rủi ro trong suốt thai kỳ và đảm bảo bé phát triển tốt ngay từ trong bụng. Khi đã có sự chuẩn bị kỹ càng, hành trình mang thai sẽ nhẹ nhàng và an toàn hơn rất nhiều.Trong quá trình tìm hiểu thêm các kiến thức chăm sóc gia đình và nuôi dạy trẻ, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết hữu ích tại Chilux để đồng hành tốt hơn cùng con sau này.

>> Xem thêm: Thực phẩm trước khi mang thai cần bổ sung

>> Xem thêm: Vì sao cần bổ sung Acid Folic trước khi mang thai?