Sau sinh bao lâu thì hết sản dịch và những điều mẹ nên biết

Ra sản dịch là một phần tất yếu của quá trình cơ thể phục hồi sau sinh. Tuy nhiên, sau sinh bao lâu thì hết sản dịch, nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong bài viết này, Chilux sẽ giúp các mẹ hiểu rõ sản dịch sau sinh là gì, sau sinh bao lâu hết sản dịch và những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình này.

1. Sản dịch sau sinh là gì?

Sản dịch sau sinh là dịch từ tử cung chảy ra ngoài âm đạo sau khi sinh, bao gồm máu, mô niêm mạc tử cung, chất nhầy và vi khuẩn. Đây là cơ chế tự nhiên giúp làm sạch buồng tử cung và hỗ trợ tử cung co hồi về trạng thái ban đầu.

Dù mẹ sinh thường và sinh mổ, xuất hiện sản dịch là điều hoàn toàn bình thường. Sau khi em bé chào đời và nhau thai được đẩy ra ngoài, tử cung sẽ co bóp để tống các mô còn sót lại và máu ứ đọng ra ngoài. Vì vậy, ra sản dịch là hiện tượng sinh lý bình thường sau sinh, mẹ không cần quá lo lắng nếu sản dịch diễn ra đúng tiến trình.

2. Sau sinh bao lâu thì hết sản dịch?

Cũng như sinh thường, sản dịch sau sinh mổ bao lâu thì hết đều được các sản phụ quan tâm. Dù là sinh bằng hình thức nào thì hầu hết thời gian có sản dịch kéo dài từ 20 đến 30 ngày theo các giai đoạn sau đây:

• Trong 3 – 4 ngày đầu: lượng sản dịch khá nhiều, có màu đỏ sẫm, xen lẫn vài cục máu đông nhỏ. Đây là hiện tượng niêm mạc tử cung bong tróc nên mẹ không cần quá lo lắng.
• Từ 4 – 9 ngày: lượng sản dịch giảm dần, màu hồng nhạt hơn, loãng và có lẫn chất nhầy.
• Sau 10 ngày: sản dịch ít dần, không còn máu mà chuyển sang màu nâu nhạt, lợn cợn, có thể có cục máu đông.
• Sau 3 – 4 tuần: sản dịch gần như hết hẳn, có màu trắng đục hoặc vàng nhạt là tín hiệu cho thấy tử cung đã gần như hồi phục hoàn toàn.

Thực tế sản dịch sau sinh bao lâu thì hết phụ thuộc vào cơ địa người mẹ và chế độ chăm sóc cơ thể mẹ sau sinh. Tuy nhiên, nếu sản dịch kéo dài hơn 6 tuần, có mùi hôi, màu đỏ tươi hoặc kèm đau bụng thì cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra và can thiệp kịp thời.

3. Phân biệt sự khác nhau giữa băng huyết và sản dịch sau sinh

Sản dịch sau sinh khác hoàn toàn với băng huyết. Sản dịch thường có màu đỏ sẫm trong những ngày đầu, sau đó nhạt dần sang hồng, rồi chuyển sang trong hoặc vàng nhạt và không còn mùi khó chịu. Đây là dấu hiệu cho thấy quá trình đào thải sản dịch đã kết thúc, thường diễn ra trong khoảng 20 ngày sau sinh và hoàn toàn là biểu hiện sinh lý bình thường khi cơ thể mẹ dần hồi phục.

Trong khi đó, băng huyết là tình trạng xuất huyết sau sinh, máu có màu đỏ tươi, ra nhiều và khó kiểm soát. Sản phụ có thể phải thay bỉm liên tục trong thời gian ngắn, kèm theo các dấu hiệu nguy hiểm như chóng mặt, tim đập nhanh, mệt lả.

Băng huyết sau sinh có thể xuất hiện từ 24 giờ đến 12 tuần hoặc kéo dài đến vài tháng sau sinh. Tình trạng này thường liên quan đến việc tử cung co hồi kém, sót nhau thai, tổn thương đường sinh dục hoặc các rối loạn về đông máu. Đây là biến chứng nguy hiểm, cần được phát hiện và can thiệp y tế kịp thời để đảm bảo an toàn cho sản phụ.

Để phòng ngừa băng huyết, mẹ cần theo dõi sát tình trạng cơ thể sau sinh, tái khám đúng lịch và đến ngay cơ sở y tế nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường để được thăm khám và kiểm tra kịp thời.

4. Những dấu hiệu sản dịch bất thường mẹ cần đi khám sớm

Trong một số trường hợp, sản dịch có thể báo hiệu những vấn đề sức khỏe cần được theo dõi y tế sớm:

• Sản dịch có mùi lạ: nếu sản dịch có mùi hôi tanh khó chịu, khác với mùi tanh hành kinh tự nhiên thì mẹ nên lưu ý vì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng tử cung hoặc nhiễm khuẩn vùng tầng sinh môn.
• Xuất huyết nhiều bất thường: thông thường lượng sản dịch nhiều vào những ngày đầu và sẽ giảm dần theo thời gian. Nếu lượng máu đột ngột ra nhiều hơn, phải thay băng vệ sinh nhiều hơn 1 lần/giờ và kéo dài liên tục, mẹ nên đến gặp bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu của băng huyết.
• Sản dịch kéo dài hơn 6 tuần (hơn 45 ngày): phần lớn sản phụ sẽ hết sản dịch sau 20 ngày, một số ít có thể kéo dài từ 40 – 45 ngày. Nếu qua khoảng thời gian này vẫn còn ra sản dịch thì mẹ nên được kiểm tra để đảm bảo tử cung hồi phục tốt.
• Sản dịch vẫn đỏ tươi sau ngày thứ 4 hoặc có nhiều cục máu đông lớn (trên 2,5cm): đây có thể là dấu hiệu cho thấy tử cung co hồi kém hoặc có biến chứng hậu sản.
• Mẹ có các triệu chứng sốt cao, nhịp tim không đều, đau bụng dưới dữ dội hoặc đau tức vùng xương chậu: mẹ cần đi khám sớm để được chẩn đoán và xử lý kịp thời.
• Sản dịch hết rồi lại ra sau sinh: tình trạng ra máu lại ở tuần thứ 4 – 6 sau sinh thường là “kinh non”, tương tự chu kỳ kinh nguyệt, thường xảy ra do mẹ vận động quá sớm. Tuy nhiên, mẹ nên đi khám ngay nếu dịch ra nhiều kèm mùi hôi, sốt hoặc những cơn đau bụng kéo dài trên 8 ngày để đề phòng các biến chứng.

5. Các yếu tố ảnh hưởng tới thời gian ra sản dịch

Việc sản dịch sau sinh thường bao lâu thì hết chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố từ cơ địa, phương pháp sinh cho đến cách chăm sóc sau sinh.

5.1 Phương pháp sinh

Nhiều mẹ băn khoăn sau sinh mổ bao lâu thì hết sản dịch, và liệu thời gian đẩy sản dịch của sinh thường và sinh mổ có khác nhau hay không. 

Thực tế, ở những mẹ sinh thường, lượng sản dịch thường ra nhiều hơn trong những ngày đầu do tử cung co bóp mạnh để đẩy dịch ra ngoài. Ngược lại, với sinh mổ, sản dịch có xu hướng ít hơn nhưng lại kéo dài lâu hơn, bởi vết mổ và quá trình hồi phục khiến tử cung co hồi chậm hơn so với sinh thường.

5.2 Thể chất của sản phụ và tình trạng thai kỳ

Cơ địa và đặc điểm thai kỳ của sản phụ cũng ảnh hưởng đến thời gian sản dịch ra sau sinh. Mẹ có sức khỏe tốt, không mắc bệnh lý nền như tiểu đường, tim mạch hoặc rối loạn nội tiết thường hồi phục nhanh và hết sản dịch sớm hơn.

Ngược lại, mẹ có bệnh lý nền, gặp vấn đề về tử cung, mang thai đôi hoặc thai lớn có thể khiến tử cung giãn to hơn dẫn đến việc tử cung co hồi chậm, sản dịch kéo dài hơn.

5.3 Chế độ dinh dưỡng và phương pháp chăm sóc sau sinh

Nghỉ dưỡng sức sau sinh, chăm sóc sức khỏe tốt sau sinh giúp tử cung co hồi tốt hơn và cơ thể hồi phục nhanh hơn. Ngược lại, việc vận động quá sức hoặc không nghỉ ngơi đầy đủ có thể khiến sản dịch ra nhiều hơn, kéo dài thời gian đào thải và làm tăng nguy cơ biến chứng như bế sản dịch (tình trạng sản dịch bị ứ đọng lại bên trong tử cung). 

5.4 Cho con bú

Khi mẹ cho con bú hoặc hút sữa, cơ thể sẽ tiết hormone oxytocin – hormone giúp tử cung co bóp mạnh mẽ, hỗ trợ tống sản dịch ra ngoài. Do đó, việc cho con bú thường xuyên và sớm là không chỉ tốt cho bé mà còn là biện pháp tự nhiên giúp mẹ rút ngắn tổng thời gian ra sản dịch sau sinh mổ và giảm nguy cơ ứ đọng sản dịch.

6. Kinh nghiệm chăm sóc mẹ sau sinh giúp đẩy sản dịch nhanh và an toàn

Để hỗ trợ cơ thể hồi phục và giúp sản dịch được đào thải an toàn, mẹ có thể tham khảo một số cách chăm sóc mẹ sau sinh dưới đây:

• Vệ sinh vùng kín đúng cách: thay băng vệ sinh thường xuyên, vệ sinh bằng nước ấm và tránh sử dụng các loại dung dịch có tính tẩy rửa mạnh giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn và biến chứng nhiễm trùng.
• Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý: bổ sung dinh dưỡng đầy đủ giúp cơ thể nhanh hồi phục và hỗ trợ tử cung co hồi tốt hơn.
• Vận động nhẹ nhàng sau khi được bác sĩ cho phép: mẹ có thể vận động nhẹ nhàng, tập các động tác đơn giản giúp máu lưu thông, hỗ trợ tử cung co bóp đẩy sản dịch.
• Cho con bú thường xuyên: việc cho bé bú không chỉ gắn kết tình mẹ con mà còn giúp cơ thể kích thích sản xuất Oxytocin, giúp tử cung co hồi mạnh mẽ hơn. 
• Theo dõi sản dịch và tình trạng sức khỏe: theo dõi sức khoẻ của mẹ và thăm khám bác sĩ định kỳ để đảm bảo cơ thể phục hồi tốt.

Như vậy, ra sản dịch là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường. Việc sau sinh bao lâu thì hết sản dịch còn phụ thuộc vào cơ địa, cách chăm sóc, nghỉ ngơi trong giai đoạn hậu sản. Khi thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, mẹ nên thăm khám để có biện pháp xử lý kịp thời.