Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì? Những điều cần tránh

Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì chắc hẳn là câu hỏi được các mẹ bỉm sữa quan tâm nhất. Bởi vì chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sức khỏe của mẹ và bé sau sinh. Trong bài viết này Chilux sẽ liệt kê những thực phẩm cần tránh và các thực phẩm tốt nhất cho sức khỏe mẹ sau sinh nhé.

1. Phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì?

Câu hỏi sau sinh không nên ăn gì đang là nỗi băn khoăn của các mẹ bỉm sữa. Sau đây là nhóm thực phẩm mà các chuyên gia luôn khuyến cáo mẹ sau sinh phải tránh. Chúng không chỉ làm suy giảm sức khỏe của mẹ mà còn trực tiếp truyền qua sữa mẹ gây hại cho bé.

1.1. Rượu, bia và đồ uống có cồn

Rượu và bia là những thức uống mẹ sau sinh phải kiêng tuyệt đối.

Tác hại đối với bé: Cồn từ đồ uống sẽ đi vào máu và truyền qua sữa mẹ. Khi bé bú sữa có cồn, nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thần kinh và các kỹ năng vận động, tâm lý của trẻ. Cồn làm bé bú kém, ngủ chập chờn, khó vào giấc và có thể tăng nguy cơ mắc các vấn đề thần kinh.
Tác hại đối với mẹ: Uống đồ có cồn được chứng minh là làm giảm khả năng sản xuất sữa của mẹ và làm suy giảm chất lượng giấc ngủ, khiến mẹ mệt mỏi, uể oải.

1.2. Caffeine có trong cà phê, trà đen đậm đặc, nước ngọt có ga,…

Caffeine là một chất kích thích thần kinh và việc tiêu thụ nó cần được kiểm soát nghiêm ngặt.

Tác hại đối với bé: Khi mẹ uống quá nhiều, bé bú sữa có thể bị bồn chồn, khó chịu, quấy khóc, và ngủ kém. Đặc biệt, nếu mẹ tiêu thụ quá 450ml cà phê mỗi ngày (tương đương khoảng 300mg caffeine), có thể làm giảm nồng độ sắt trong sữa mẹ, về lâu dài có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu nhẹ ở trẻ.
Tác hại đối với mẹ: Dùng quá nhiều caffeine làm giảm chất lượng giấc ngủ của mẹ, dẫn đến mệt mỏi và suy giảm năng lượng, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sau sinh.

Hải sản chứa hàm lượng thủy ngân cao

Thủy ngân trong hải sản là một độc tố thần kinh, có thể gây hại cho sự phát triển não bộ của thai nhi và trẻ sơ sinh.

Các loại hải sản cần kiêng: Cá kiếm, cá mập, cá thu vua và cá ngói là những loại cá thường chứa hàm lượng thủy ngân cao nhất. Mẹ cần tránh hoặc hạn chế tối đa việc ăn những loại cá này.
Lưu ý: Mẹ vẫn nên ăn các loại hải sản giàu Omega-3 (như cá hồi, cá rô phi) nhưng cần chọn lựa loại ít thủy ngân để đảm bảo an toàn và bổ sung dinh dưỡng cho mẹ và bé.

1.3. Đồ ăn cay nóng và các gia vị nặng mùi

Ớt, tiêu, tỏi, hành, và các món ăn có vị cay nồng.

Gây hại cho mẹ: Ăn cay nóng có thể gây kích thích đường ruột, làm mẹ dễ bị táo bón và tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ sau sinh. Đối với mẹ sinh mổ, đồ ăn cay nóng có thể gây tăng viêm nhiễm, làm vết thương lâu lành hơn.
Ảnh hưởng đến bé: Đồ ăn cay nóng có thể làm thay đổi mùi vị sữa mẹ, khiến bé không thích bú, bỏ bú. Một số nghiên cứu cho thấy, vị cay có thể truyền qua sữa và gây khó chịu, rối loạn dạ dày cho bé.

1.4. Thực phẩm chiên rán và nhiều dầu mỡ

Các món chiên, rán ngập dầu hoặc thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói, mì ăn liền chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol.

Gây hại cho mẹ: Chúng không chỉ gây tăng cân không mong muốn mà còn chứa chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa, gây hại cho sức khỏe tim mạch của mẹ. Những thực phẩm này còn có thể gây tăng viêm nhiễm, khiến vết thương sau sinh lâu lành và dễ để lại sẹo.
Gây hại cho bé: Thực phẩm chế biến sẵn chứa đầy chất bảo quản, phẩm màu và phụ gia. Khi mẹ hấp thu các chất này sẽ ‘truyền’ sang bé qua sữa và trực tiếp gây ảnh hưởng đến sự phát triển của con.

1.5. Đồ nếp và thực phẩm dễ gây sẹo (chỉ áp dụng với mẹ sinh mổ)

Đồ nếp: Mẹ sinh mổ thường được khuyên kiêng ăn đồ nếp (như xôi, chè nếp) vì theo quan niệm dân gian và một số lời khuyên, đồ nếp có thể gây mủ hoặc làm vết mổ lâu lành hơn. Tuy nhiên, điều này chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng và thường chỉ được áp dụng trong vài tuần đầu.

Rau muống và lòng trắng trứng: Đây là hai thực phẩm bị kiêng kỵ nhiều nhất vì quan niệm gây lồi sẹo (rau muống) và gây sẹo trắng (lòng trắng trứng). Mặc dù cơ chế này chưa được chứng minh khoa học, nhiều mẹ vẫn chọn kiêng để đảm bảo thẩm mỹ cho vết mổ.

Những thực phẩm và đồ uống được liệt kê trên là những ‘kẻ thù thầm lặng’ có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng. Mẹ cần tuyệt đối tránh xa chúng, bởi lẽ, đây chính là chìa khóa để ngăn chặn hậu quả của việc không kiêng cữ sau sinh, đảm bảo cơ thể mẹ phục hồi nhanh chóng và em bé nhận được nguồn dinh dưỡng tinh khiết nhất.

Xem thêm: Những loại trái cây mẹ sau sinh không nên ăn

2. Phụ nữ sau sinh nên ăn gì để hồi phục nhanh.

Sau sinh nên ăn gì luôn là mối quan tâm hàng đầu và thiết yếu của mọi bà mẹ bỉm sữa. Việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý không chỉ giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe mà còn đảm bảo nguồn sữa mẹ dồi dào, chất lượng cho bé yêu.

Để giải đáp thắc mắc quan trọng này, chúng tôi đã tổng hợp danh sách những thực phẩm vàng giàu dưỡng chất mà các mẹ bỉm sữa cần đặc biệt chú ý để đưa vào thực đơn hàng ngày.

2.1. Thực phẩm giàu dưỡng chất quan trọng

Phụ nữ sau sinh cần bổ sung dưỡng chất để hồi phục sức khỏe, làm lành vết thương, chống thiếu máu và đảm bảo bổ sung các thực phẩm lợi sữa để nguồn sữa mẹ giàu dinh dưỡng.

Các nhóm chất và thực phẩm cần tăng cường bao gồm:

Nhóm Chất	Lợi Ích Chính	Thực Phẩm Gợi Ý
Protein	Phục hồi cơ thể, tạo sữa	Thịt nạc (bò, gà, lợn), trứng, cá, sữa & sản phẩm từ sữa ít béo, các loại đậu.
Sắt	Chống thiếu máu	Thịt đỏ (thịt bò), gan động vật, rau lá xanh đậm (rau bina, rau ngót), ngũ cốc nguyên hạt.
Canxi & Vitamin D	Hỗ trợ xương, răng	Sữa & sản phẩm từ sữa ít béo, rau lá xanh đậm.
Omega-3 (DHA)	Phát triển trí não bé	Cá béo (cá hồi – khoảng 340g/tuần), hạt (chia, lanh, óc chó).
Vitamin & Khoáng chất (A, C, Kẽm)	Tăng đề kháng, lành thương	Rau xanh đậm, trái cây tươi (chuối, táo, cam), thịt nạc, hải sản (hàu, cá ngừ).

3. Lưu ý quan trọng khác

Uống đủ nước: Uống 2 – 3 lít nước ấm mỗi ngày để hỗ trợ sản xuất sữa mẹ và ngăn ngừa táo bón.
Ăn đa dạng: Thay đổi thực đơn hàng ngày để tránh ngán và đảm bảo nhận đủ các nhóm chất.
Không kiêng khem quá mức: Tránh kiêng khem thái quá làm thiếu chất dinh dưỡng cho cả mẹ và bé.
Ăn nhiều bữa nhỏ: Ăn 5-6 bữa nhỏ/ngày thay vì 3 bữa lớn để duy trì năng lượng ổn định.

Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng sau sinh là cả một nghệ thuật cân bằng giữa kiêng khem và bồi bổ. Mẹ bỉm sữa cần hiểu rõ phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn gì để tránh xa các thực phẩm có nguy cơ gây hại như: Đồ uống có cồn, caffeine, thực phẩm cay nóng, hải sản chứa thủy ngân, đồ chiên rán, chế biến sẵn, thực phẩm chưa nấu chín và đồ nếp (đặc biệt sau sinh mổ).