Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi và cách xử lý hiệu quả tại nhà

Mẹ thấy bụng bé bỗng căng cứng, bé quấy khóc, ngủ không yên… có thể đây chính là dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi. Đây là tình trạng khá phổ biến ở trẻ những tháng đầu đời do hệ tiêu hoá còn non nớt. Tuy không nguy hiểm, nhưng để lâu sẽ khiến bé khó chịu, bú kém và ảnh hưởng giấc ngủ.

Trong bài này, Chilux sẽ giúp mẹ hiểu rõ vì sao trẻ sơ sinh bị đầy hơi, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý đúng ngay tại nhà.

1. Tại sao trẻ sơ sinh bị đầy hơi?

Trẻ sơ sinh dễ bị đầy hơi hơn người lớn vì hệ tiêu hóa còn yếu và hoạt động chưa ổn định. Một số nguyên nhân thường gặp:

• Nuốt nhiều không khí khi bú: Ngậm ti chưa đúng, ti bình không phù hợp hoặc bú quá nhanh khiến bé nuốt nhiều hơi.
• Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Lượng men tiêu hóa còn ít, nhu động ruột chưa ổn định, dễ gây ứ hơi.
• Mẹ cho bú sai tư thế: Bé nằm quá thấp hoặc quá nghiêng khi bú.
• Bé bú quá nhiều hoặc quá no.
• Không được ợ hơi sau mỗi cữ bú.
• Dị ứng đạm bò hoặc không hợp sữa.
• Mẹ ăn đồ gây đầy hơi và truyền qua sữa.

2. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị chướng bụng đầy hơi thường rất dễ nhận biết, bao gồm:

• Bụng căng cứng: Bụng bé phồng lên, tròn và cứng hơn bình thường, đặc biệt rõ sau khi ăn 1–2 giờ.
• Quấy khóc, bứt rứt: Bé khóc dai dẳng, cong lưng, co chân vào bụng, khó dỗ.
• Ợ hơi hoặc xì hơi nhiều: Bé xì hơi liên tục, đôi khi kèm mùi chua do khí tích tụ.
• Nôn trớ: Bé dễ nôn trớ sau khi bú vì hơi trong dạ dày đẩy ngược sữa lên.
• Khó ngủ hoặc ngủ chập chờn: Cơn khó chịu khiến bé dễ tỉnh giấc, ngủ không sâu.
• Bú kém, chán ăn: Bé lười ti, bú ít hơn bình thường.
• Phân thay đổi: Có thể phân lỏng, sền sệt hoặc đôi khi táo bón.
• Âm thanh bụng rỗng: Khi mẹ vỗ nhẹ vào bụng bé, có thể nghe tiếng “bộp bộp” giống tiếng trống, cho thấy bên trong có nhiều hơi ứ đọng.

3. Trẻ sơ sinh bị chướng bụng phải làm sao​? Giải pháp giúp bé ngay tại nhà

Cách massage bụng cho trẻ sơ sinh bị chướng bụng:

Mẹ đặt bé nằm ngửa trên giường, dùng hai ngón tay hoặc lòng bàn tay chà nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ quanh rốn. Lực massage chỉ cần vừa phải, không ấn quá sâu. Động tác này kích thích nhu động ruột, giúp hơi di chuyển và thoát ra dễ dàng hơn, nhờ vậy bé bớt căng tức và cảm giác khó chịu.

Giúp bé ợ hơi sau mỗi cữ bú:

Mẹ bế bé tựa đầu vào vai, một tay đỡ mông, tay còn lại vỗ nhẹ hoặc xoa lưng từ dưới lên trên. Giữ tư thế này trong 10–15 phút, kể cả khi bé đã ngủ. Việc ợ hơi đều đặn giúp tránh tình trạng không khí bị giữ lại trong dạ dày, giảm nguy cơ nôn trớ và chướng bụng.

Giữ bé ở tư thế thẳng đứng khi bú:

Khi cho bé bú bình hoặc bú mẹ, mẹ nên để đầu bé cao hơn bụng, người hơi nghiêng một chút để hạn chế việc nuốt quá nhiều không khí. Tư thế đúng không chỉ giúp bé bú hiệu quả hơn mà còn giảm đáng kể tình trạng đầy hơi. Nếu cần hỗ trợ, mẹ có thể dùng các loại gối chống trào ngược để cố định tư thế cho bé.

>> Tham khảo thêm: Gối chống trào ngược Chilux

Tập “đạp xe đạp” cho bé:

Mẹ nhẹ nhàng cầm hai chân bé và di chuyển nhịp nhàng mô phỏng động tác đạp xe. Bài tập này giúp khí trong đường ruột di chuyển và dễ dàng thoát ra ngoài. Thực hiện 2–3 lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 2–3 phút sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt.

Hỗ trợ bé xì hơi đúng cách:

Mẹ có thể đặt bé nằm ngửa, sau đó từ từ gập hai chân bé về phía bụng và giữ vài giây rồi thả ra. Lặp lại nhiều lần giúp hệ tiêu hoá của bé được kích hoạt nhẹ nhàng, thúc đẩy hơi thoát ra. Đây là cách rất hiệu quả với những bé 1–3 tháng tuổi.

Chườm ấm vùng bụng:

Mẹ dùng khăn ấm hoặc túi chườm ấm đặt lên bụng bé khoảng 3–5 phút. Nhiệt độ ấm giúp cơ bụng thư giãn, làm giảm tình trạng co thắt và thúc đẩy khí di chuyển dễ dàng hơn. Mẹ chú ý kiểm tra độ nóng để tránh làm bé giật mình hoặc bị đỏ da.

Kiểm tra lại bình sữa và cách vệ sinh:

Lỗ ti bình quá lớn hoặc quá nhỏ đều khiến bé nuốt nhiều không khí. Mẹ nên chọn ti bình phù hợp độ tuổi và kiểm tra tình trạng bình sữa thường xuyên. Ngoài ra, bình sữa chưa được vệ sinh kỹ cũng có thể gây rối loạn tiêu hoá và làm bé đầy hơi nhiều hơn.

>> Tham khảo thêm: Máy tiệt trùng bình sữa Chilux

Chuyển tạm sang sữa pha sẵn nếu cần:

Một số bé nhạy cảm với sữa công thức pha bằng tay, đặc biệt nếu mẹ lắc mạnh khiến sữa tạo nhiều bọt. Trong trường hợp bé đầy hơi nhiều, mẹ có thể thử dùng sữa pha sẵn để xem bé có tiêu hoá tốt hơn không.

Chia nhỏ lượng sữa mỗi cữ:

Thay vì cho bé bú quá nhiều trong một lần, mẹ có thể chia nhỏ khẩu phần, cho bé bú ít nhưng nhiều lần. Điều này giúp dạ dày bé không bị quá tải, giảm nguy cơ hơi bị ứ lại.

Tăng thời gian nằm sấp mỗi ngày:

Tummy time không chỉ giúp bé cứng cổ mà còn hỗ trợ tiêu hóa. Khi bé nằm sấp, hơi trong ruột sẽ dễ di chuyển hơn. Mỗi ngày, mẹ cho bé nằm sấp 3–5 phút vài lần, nhưng luôn quan sát để đảm bảo bé an toàn.

Xem xét loại bỏ đạm gây dị ứng:

Nếu nghi ngờ bé không hợp sữa, có dấu hiệu đầy hơi kèm phát ban, tiêu chảy hoặc quấy khóc nhiều, mẹ có thể trao đổi bác sĩ để đổi sang loại sữa phù hợp hơn hoặc loại bỏ một số thực phẩm gây đầy hơi trong khẩu phần của mẹ nếu bé bú mẹ hoàn toàn.

4. Trẻ sơ sinh bị chướng bụng có nguy hiểm không​? Khi nào mẹ cần đưa bé đi khám?

Hầu hết trường hợp trẻ sơ sinh bị đầy hơi mẹ đều có thể xử lý tại nhà. Nhưng nếu bé có các biểu hiện sau, mẹ nên đưa bé đến bác sĩ ngay:

• Bé tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài mà không rõ nguyên nhân.
• Màu phân bất thường (xanh đậm, trắng, nhợt nhạt…).
• Bé bỏ bú, khóc nhiều, ngủ ít dù mẹ đã áp dụng nhiều cách.
• Phân có máu hoặc bé đi ngoài ra máu.
• Bé bị sốt kèm theo quấy khóc dữ dội.

Đầy hơi là vấn đề mà hầu hết trẻ sơ sinh đều gặp phải, nhưng may mắn là mẹ hoàn toàn có thể xử lý tại nhà bằng những biện pháp nhẹ nhàng và an toàn. Điều quan trọng nhất là mẹ quan sát bé thật kỹ, điều chỉnh thói quen bú, ăn, ngủ phù hợp và kiên nhẫn trong vài ngày. Khi hiểu rõ dấu hiệu và cách giúp bé thoải mái hơn, mẹ sẽ bớt lo lắng và bé cũng dễ chịu, ngủ ngoan và bú tốt hơn.

Nếu bé có những biểu hiện bất thường hoặc đầy hơi kéo dài, mẹ nên đưa bé đi kiểm tra để được hướng dẫn đúng cách. Mọi sự thay đổi nhỏ ở bé đều đáng để mẹ quan tâm, và chăm sóc bé sớm sẽ giúp bé phát triển khỏe mạnh ngay từ những tháng đầu đời.